Skoro człowiek jest częścią środowiska, to ekologia powinna oznaczać również troskę o niego. Dbanie o środowisko to także działania w celu wyeliminowania nieludzkich warunków pracy, niesprawiedliwych płac i starania, aby kontakty handlowe odbywały się zgodnie z zasadami Fair Trade. Czym jest Fair Trade? Fair Trade (z języka angielskiego) w dosłownym tłumaczeniu oznacza Sprawiedliwy Handel. Jest to idea oparta na nawiązywania dialogu w relacji producent–klient i pracownik–pracodawca, uczciwości oraz eliminacji nierówności społecznych. W jaki sposób? Poprzez między innymi zapewnienie bezpiecznych warunków pracy oraz odpowiednich warunków socjalnych, wprowadzenie sprawiedliwych i równych płac oraz zaprzestanie wykorzystywania pracy dzieci.
Fair Trade jako organizacja
Światowa Organizacja Sprawiedliwego Handlu (World Fair Trade Organization) jest to stowarzyszenie zrzeszające organizacje z całego świata zaangażowane w Sprawiedliwy Handel. Skupia ona producentów z ubogich krajów oraz organizacje handlowe z krajów rozwiniętych. Światowa Organizacja Sprawiedliwego Handlu przyczynia się do przywracania równowagi w handlu poprzez nacisk na stosowanie uczciwych praktyk. Prowadzi to do eliminacji ubóstwa występującego głównie wśród producentów i pracowników zakładów dostarczających surowce dla przemysłu. Zapewnienie Sprawiedliwego Handlu jest szczególnie ważne między innymi w krajach takich jak Indie, Wietnam, Chiny lub Kambodża. Właśnie tam wykorzystywana jest tania siła robocza (w tym często dzieci) do pracy w skrajnie złych warunkach. To wciąż tylko nieliczne z państw, gdzie łamane są pracownicze prawa człowieka. Wydłużony czas pracy do granic wytrzymałości, niepewne zatrudnienie, niskie wynagrodzenie oraz kary finansowe to tylko jedne z licznych nadużyć. Pracownicy dostają wypłaty, które często nie wystarczają na pokrycie kosztów przeżycia czy utrzymania rodziny. Kierownictwo świadomie może zwlekać z wypłatą nawet do 45 dni – osoba chcąca poszukać lepszego zatrudnienia musi liczyć się z niewypłaceniem zarobionych pieniędzy.
Brak bezpieczeństwa i higieny pracy
Przełożeni nie wyrażają zgody na przerwy w czasie pracy. Podczas jej wykonywania pracownikom nie wolno także wstawać i opuszczać stanowiska pracy. Skutkiem tego jest bardzo silny ból kręgosłupa oraz jego uszkodzenia. W większości fabryk pracownicy nie mają zapewnionej odzieży ochronnej. Jeśli już taka odzież jest im zapewniona, pracownicy z niej nie korzystają. W halach produkcyjnych jest na to zbyt gorąco, ponieważ działająca wentylacja równałaby się ze wzrostem rachunku za prąd. Dodatkowo założone rękawiczki zwalniałyby tempo pracy. W związku z tym, pracownik jest zmuszony wybrać okaleczenie rąk, ponieważ nie chce ryzykować obniżeniem wynagrodzenia. Brak masek ochronnych jest równoznaczny z wdychaniem oparów chemikaliów (często toksycznych), które powodują zawroty i bóle głowy, omdlenia, wymioty czy zatrucia. Zatrudnieni nie są informowani o używanych toksycznych środkach chemicznych, więc nieświadomi nie zakładają masek ochronnych, które utrudniają oddychanie w halach produkcyjnych pozbawionych wentylacji. Pracodawcy nie zapewniają odpowiednich szkoleń z zakresu bezpieczeństwa. Pracownicy nie wiedzą, jak obchodzić się z maszynami produkcyjnymi, co może mieć (i często niestety ma) opłakane skutki dla zdrowia. Odzież ochronna jest zakładana jedynie podczas kontroli fabryk. Tylko kilka osób wie w jaki sposób użyć gaśnice. Istnieją także obostrzenia regulujące czas i ilość wyjść związanych z załatwianiem potrzeb fizjologicznych podczas przepracowanej zmiany. Warunki pracy wpływają bardzo negatywnie na zdrowie psychiczne zatrudnionych osób. To jedynie wierzchołek góry lodowej…
Zakaz powstawania związków zawodowych
Związki zawodowe broniłyby praw pracowników związanych z zapewnieniem bezpiecznych warunków wykonywanej pracy. Zrzeszenia pracowników w rzeczywistości są jedynie atrapami powołanymi na potrzeby kontroli firm audytorskich, by fabryka sprawiała wrażenie, że taki związek zawodowy funkcjonuje prawidłowo. Prawo do zrzeszania się przysługuje wszystkim pracującym osobom na świecie i należy do podstawowych standardów pracy określonych przez Międzynarodową Organizację Pracy. Fabryki nastawione na jak największy zysk łamią to prawo. Związkowcy są zastraszani, a nawet mordowani. Tam, gdzie rośnie upór wśród pracowników, fabryki są likwidowane i przenoszone do innego ubogiego kraju.
Dodatkowo, normy ochrony środowiska nie istnieją lub są nieznaczne. Ochrona środowiska generuje dodatkowe koszty, zmniejszając tym zyski. Efektem jest skażone powietrze, zanieczyszczenie wody oraz gleby. Jest to także narażenie ludzi i zwierząt na kontakt z substancjami toksycznymi.
Zasady Sprawiedliwego Handlu
Członkowie Sprawiedliwego Handlu muszą przestrzegać 10 zasad ustalonych przez Światową Organizację Sprawiedliwego Handlu[1]. Brzmią one następująco:
- „Szansa dla wykluczonych producentów. Tworzenie możliwości rozwoju dla producentów w niekorzystnej sytuacji ekonomicznej”.
- „Przejrzystość i odpowiedzialność”.
- „Sprawiedliwość w handlu (…)”.
- „Godziwa zapłata. Zapłata sprawiedliwej ceny”.
- „Zakaz pracy dzieci i niewolników”
- „Zakaz dyskryminacji, równość płci i wolność działalności związkowej”.
- „Zapewnienie godnych warunków pracy”.
- „Budowanie potencjału drobnych wytwórców”.
- „Promowanie Sprawiedliwego Handlu”.
- „Szacunek dla środowiska naturalnego”.
Wiele popularnych i szanowanych w społeczeństwie marek wykorzystuje tanią siłę roboczą, łamiąc tym samym prawa człowieka. Zanim dokonasz zakupu, zrób research. Bądź świadomym konsumentem.
Źródła:
1. https://www.sprawiedliwyhandel.pl/zasady-fair-trade-10-zasad-sprawiedliwego-handlu-wfto/